پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش

رشنو نام یکی از ایلات معروف لُر است که عمدتاً در استان‌های لرستان، خوزستان و ایلام سکونت دارند. ایل رشنو جزئی از مجموعهٔ بزرگ ایلاتی ایل بالاگریوه است و خاستگاه آن در منطقه میان‌کوه و ناحیه طایی استان لرستان است. رشنو های شهر ایلام د به رشنوادی معروف هستند.تاریخچهرشنوها از زمان والی‌های قاجاری لرستان تا زمان معاصر دارای مشاغل دولتی وحکومتی بوده‌اند. در زمان والی‌های پشت‌کوه، یعنی میرزا ابراهیم، موسی، رشید، اسکندر و صحبت، رشنوها از سرکردگان و نزدیکان آن‌ها بوده‌اند بعد از سقوط حکومت والی‌ها در سال ۱۳۰۷ خورشیدی، رشنوها همچنان در امور اداری حکومت پشت‌کوه حضور داشتند. در سال ۱۳۲۵ خورشیدی انجمن‌های ایالتی و ولایتی تشکیل می‌شود و رشنوها مورد احترام بوده، اما دیگران نیز به میدان سیاست پا نهاده و آن‌ها نیز به سهم خود دارای مشاغلی شدند.عادل خان، بزرگ طایفه رشنو در دوران زندیه یا احتمالاً ابتدای قاجار بوده که با حکومت مرکزی رابطه داشته و یکی از سرداران وقت است. وی با نفوذی که در مناطق لرنشین داشت در جنگ های با عثمانی قشونی به همراه داشته و برای حکومت نیرو گردآوری می کرده است. در زمان وی طایفه رشنو در اوج قدرت بوده و چندی از خاندان های این طایفه از جمله بداق، خیری، درونی و تخت کش را گرد طایفه آورد. عادل خان در یکی از جنگ های ایران با عثمانی در مندلی عراق کشته می شود و در خواستگاهش دفن می شود. پس از او طایفه رو به افول می گذارد. طایفه رشنو با جمعیت و پراکندگی زیاد با طوایف دیگر مناطق پیوند بسیار داشته تا آنجا که یکی از مؤثرترین طوایف در لرستان، ایلام و شهرهای شمالی خوزستان (اندیمشک، دزفول، شوش و…) است. پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

نادری نامهنگاهی به کارنامه‌ی استاد علیرضا نادری، شاعر، خواننده و آهنگ‌ساز پرآوازه‌ی لرستاندکتر فرید رحمتیچکیده:موسیقی زبانی جهانی دارد که از یک سو مبین پیوند جسم و روح انسان با محیط اطراف وي و از سوي دیگر، نمایانگر هماهنگی و هارمونی بین اجزاي مختلف طبیعت است. این هماهنگی موسیقی با اجزاي طبیعت، موجب شده که هر ملتی، هر قومی بر اساس شرایط خاص اقلیمی و محیطی خود، خوانندگان، سازها، نغمه هاي موسیقی و شیوه هاي بیانی مبتنی بر مختصات طبیعی، اقلیمی و فرهنگی خود براي اجراي موسیقی را برگزیند.یکی از این شیوه‌هاي بیانی در موسیقی ملت‌ها و اقوام، آواز هاي سنتی، مقامی محلی و دستگاهی و تکنیک هایی است که ایشان براي اجراي قطعات، ملودي‌ها و مقام‌هاي موسیقی استفاده می‌کنند. این آوازها، خوانندگان، تکنیک‌ها و… در فراخناي تاریخ و در گذر زمان در ساختار موسیقی اقوام در آمیخته و جزیی جدایی ناپذیر از موسیقی شده است. در این مقاله تلاش نگارنده بر آن است که به معرفی استاد علیرضا نادري از خوانندگان نام آشناي موسیقی لرستان و برشماري خصوصیات شخصیتی و آوازي ایشان بپردازم.الف: نگاهی به شخصیت استاد نادریعلیرضا نادري از شخصیت‌هاي اندیشه‌ورز موسیقی لرستان، شاعر، ترانه و ملودي پرداز و خواننده‌ی موسیقی است که شیوه‌ی اجرایی وي در خوانندگی و اجراي مقام‌هاي موسیقی لري، شیوه‌اي منحصر و داراي سبک و سیاق ممتاز و متمایز است.علیرضا نادري از جمله خوانندگانی است که کلیه تراوش‌های خلاقیت‌هاي هنری‌اش، نتیجه‌ی تجربه زیستی و اجتماعی در میان مردمانش است به بیانی دیگر آثار هنري و موسیقی وي از درونش جوشیده و در حقیقت بازتاب، ترجمان و برساخته زیست او در ساختار اجتماعی جامعه لرستان است.موسیقی نادري انعکاس روح پاك، شناخت دقیق وي از سا پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

همکارانِ مطبوعاتی که سالهای پیش از هجوم فضای مجازی را به یاد دارند، عموماً با نام پرآوازه حاج"ماشاءالله رشنوادی" آشنایند که با بیش از 40 سال سابقه کار خبرنگاری در 14 دیماه 87 در سن 67 سالگی چشم از جهانِ فانی فرو بست.در میان همکارانِ مطبوعاتی مخلص، آنان که سالهای پیش از هجوم فضای مجازی را به یاد دارند و در سراشیبِ عبرت خیز حیات افتاده اند، عموماً با نام پرآوازه ی  حاج"ماشاءالله رشنوادی" آشنایند که با بیش از 40 سال سابقه کار خبرنگاری در 14دیماه 87 در سن 67 سالگی چشم از جهانِ فانی فرو بست."پیر مطبوعات ایلام" فعاليت رسمی مطبوعاتی خويش را در سال 1346با ايجاد دفتر سرپرستی روزنامه اطلاعات در ايلام آغاز، سرپرستی خبرگزاری ايرنا(پارس سابق) را در سال 1348 در این دیار تاسیس و اولين خبرنگار رسمی راديو تلويزيونِ ایلامِ آن دوران بود. در اوایل دهه 70 سردبیری هفته نامه "پیک ایلام" را برعهده گرفت و با تلاش خود نگذاشت روند انتشار آن حتی يک شماره به تاخير بیفتد؛ به کیفیت بیشتر از کمیت اعتقاد و رسانه اش را مانند بچه هايش دوست داشت؛ بخاطر وسواس هايی که برای کارش به خرج می داد، بیش از 100 بخیه بر قلبش نشست. برای اهلِ خبرِ آن دوران، ممکن است حاج ماشالله تند مزاج و عصبی و برآشفته جلوه کرده باشد اما پرخاش های او بر کسانی که با روحیه اش آشنا بودند، قابل تحمل و همچون انگبین بود. هر آدمیزاده ای رگ حساسی دارد و به چیزی غیورانه عشق می ورزد و می خواهد معشوقش از تعرضِ دیگران محفوظ بماند؛ پیر مطبوعات ایلام هم عاشق بود؛ عاشق عرصه ی مطبوعات به معنی وسیع کلمه و در راه این عشق و پاسداری، معشوقی بسیار غیرتی و بی گذشت بود. خبرنگاری را یک "رسالت" می دانست و گلایه داشت افرادی که الفبای خبرنگاری را نمی دانند پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

درپی پخش سریال زیبای ایلدا که  به حماسه دفاع مقدس پرداخته است بخاطر انتخاب زبان زیبای لری وپوشش مردمان لُر عده ای از متعصبین کرد کارگردان این سریال را مورد آماج انتقادهای بی مورد خود قرار دادند ودرفضای مجازی خواستار عدم پخش این سریال ارزشمند از صدا وسیمای ملی شدند وبرای پیشبرد اهداف تنش آمیز خود عده ای براین شدند تا برای عذرخواهی کارگردان این سریال وعدم پخش آن قصد دارند دست به دامن  امام جمعه ایلام شوند .باید به این گروه متعصب چند نکته واقعی را گوشزد کرد تاشاید از خواب غفلت بیدا ر شوند وکمتر اتحادملی اقوام ایران را بخطر بی افکنند: اولا فراموش نکنند که اگربدون تعصب یک آمار واقعی قومیتی از استان وشهر ایلام داشته باشیم بدون تردید بیشترین جمیعت استان وشهر ایلام لرتبار هستند. دوما اگر این جماعت نگاهی به اسناد اداری بایگانی شده ادارات بیفکند از قرن هفتم تا اواسط دهه پنجاه استان ایلام با نام لُرستان پشتکوه  به مرکزیت خرم آباد جزیی از استان لرستان بوده وعمده جمعیت شهر ایلام لُرهای بالاگریوه،پیریایی، رشنو، چاغروند، ریزه وند، بیژنه وند ،حسنوند  حسن گایار، چگنی و بیرانوند هستند که بیشتر همراهان والیان مقتدر لُر بوده اند که هم اکنون درایلام  زندگی می کنند.سوما این واقعیتهای مسلم و مذکور به کناری آیا این متعصبین کژ بین فراموش کرده اند شهرهای دره شهر،مهران، آبدانان،دهلُران و بدره دارای جمعیتی چشمگیر وبالایی از لرهایی هستند که در مرز های مشترک ایلام باعراق برای این سرزمین جانفشانی  کرده اند ودر مقابل ارتش متجاوز عراق با جسارت ذاتی خود حماسه آفریدند و دراین راه بهترین فرزند لُرتبار به شهادت رسیدند حالا آقایان متعصب آی پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

دکتر سعید دینارونددکترای تاریخ ایران باستانمدرس دانشگاه  چکیده :ایل دیناروند از فرزندان شاه دینار از خاندان کارن پهلو هست که در جنگ نهاوند پس از شکست ایرانیان از سپاه مسلمین، پیمان صلحی باوی می بندند، که از طرف آنها به حکومت بلوک نهاوند( لرستان فیلی) منصوب می گردد دینار از خاندان کارن پهلو تا دوره معاویه حاکم نهاوند است،و در این چهل سال حکومت با پیمان صلحی که می بندد.موجب رونق کشاورزی،و جلوگیری از کشتار مردم می شود.به خاطر همین صلح پایدار و درایت و هوش و فهم شاه دینار، نهاوند در منابع اسلامی به ماه دینار معروف می شود. وی اولین حاکم پهله ایی(فیلی)تبار،لرستان،بعد از اسلام است.در واقع،اولین حاکمیت خاندان فیلی(پهله ایی)لرستان است،و نسب از خاندان قدیمی کارن دارد.که این خاندان، ریشه در حماسه های ملی و تاریخی و اساطیر کهن ایران دارد.کلید واژه: ایل دیناروند، نهاوند، شاه دینار،خاندان کارن، پهله لرستان  مقدمه :در این پژوهش ابتدا در مورد شاه دینار،از خاندان کارن پهلو (پهلی،فیلی) اشاراتی با توجه به منابع داده می شود. لرستان شمالی( لرستان و ایلام )و دیگر قسمت های غرب کشور، در تیول خاندان کارن با مرکزیت نهاوند بوده است،و بعدها فرزندان شاه دینار تشکیل طایفه دیناروند را می دهند و همانند سایر طوایف لر گرمسیر و سردسیر آنها لرستان پیشکوه و پشتکوه بوده است،  در بازه زمانی بیش از هزار سال دینارکوه و دهلران.(دهلران،موسیان،مورموری،آبدانان ).تا حوالی شوش، نشیمن اصلی ایل دیناروند می‌گردد، حد این ایل قدیمی که  یادگاری از ایران باستان است، از شمال به کبیرکوه و دینارکوه و از شرق به پهله(زرین آباد ) و از غرب به رودخانه کرخه تا حوالی شوش و از جنوب به دهلران و موسیان تا مرز عر پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

وبلاگ " ایلامی ها " توسط یک فعال فرهنگی واقع بین به نام امید ریزوند در سال 1395 راه اندازی شده است.در این وبلاگ سعی نویسنده به صورت کامل بر این بوده است با هویت جعلی استان ایلام یا لرستان پشتکوه پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

سرپله (sarpeleh) یک روستا در  دهستان سراب‌باغ شهرستان آبدانان استان ایلام  واقع شده‌است.روستای سرپله نزدیک به ۹۵۰ نفر جمعیت دارد.قومیت و زبان:مردم در این روستا به زبان لُری فِیلی صحبت می‌کنن پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

سنگ نوشته تخت خان بر سر راه ایلام به صالح آباد در منطقه خوش آب و هوای بان ‌روشان بر روی قطعه سنگی بزرگ نوشته شده است . شکل سنگ نوشته یک متوازی الاضلاع در ابعاد 145×190 سانتی‌متر بوده که ابتدا آنرا حدو پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

کانال تلگرامی لُرستان پشتکوه: عجیب ترین موزه دنیا در ایلام ! موزه ی ایلام نه معرف تاریخ و فرهنگ این شهر و دیار بلکه مکانیست جهت  جعل و تحریف تاریخ و همچنین قدرت نمایی نهادهای کردشیعه ساز دولتی و همینطور یکه تازی ناسیونالیسم کُردی .موزه ای که هیچ نش پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب

قلعه شیخ مكان واقع در شهرستان کاملاً لُرنشین دره شهر در شكل  مستطیل شكل در شش كیلومتری ضلع جنوب شرقی شهرستان دره شهر در دامنه كوه روستای شیخ مكان قرار گرفته و بنای قلعه برابر سنگ نوشته  آن در سال 1330  ه.ق  بدستور  تیمورخان ساخته شده و توسط  صید محمد خان پوراشرف در سال 1335  ه.ق مرمت و  به  اتمام رس پژاره نومه لورسو : ابوقداره بورِس سِتارِش/ دِ وختی دیئه بَئچئلکِه ژارِش...ادامه مطلب